کوش نامه Koosh-Nameh

درباره متون حماسي و اساطير ايران و جهان و همه‌ی کسانی که به فرهنگ و ادب ایران زمین خدمت کرده و می کنند.

فرامرزنامۀ بزرگ، سومین منظومۀ حماسی فارسی پس از شاهنامه و گرشاسپنامه است.

 

 


از دیرباز که روایات مربوط به خاندان های بزرگ ایرانشهر با روایات کیانی درآمیخت، اعضای دو خاندان نقش مهمی در تکوین و گسترش این روایات بر عهده داشتند: یکی خاندان کارن به رهبری گودرز و دیگری خاندان سکایی رستم.

بخش مرسوم به پهلوانی شاهنامه پر است از پهلوانی های اعضای این دو خاندان در جنگ ها و لشکرکشی های گوناگون بر ضد دشمنان ایرانشهر. از میان این دو خاندان، پهلوانان خاندان رستم، چه در شاهنامه و چه در بیرون از شاهنامه نقش پررنگ تری بر عهده داشتند و منظومه های گوناگونی در شرح پهلوانی های آنان پرداخته شده اند. مانند گرشاسپ نامه، در شرح دلاوری های گرشاسپ، نیای نامدار این خاندان، سام نامه دربارۀ پهلوانی ها و عشق ورزی های سام، دو تحریر از فرامرزنامه (بزرگ و کوچک) دربارۀ فرامرزنامه و کشورگشایی های او در هند، بانو گشسپ نامه دربارۀ بانو گشسپ، دختر رستم و آذربرزین نامه دربارۀ آذربرزین پسر فرامرز.

نام سرایندۀ فرامرزنامۀ بزرگ دانسته نیست ولی شواهدی در متن آن نشان می دهد که در اواخر قرن پنجم و احتمالاً در بین سال های 487 تا 494 هجری به نام ابوبکر مؤیدالملک، پسر خواجه نظام الملک طوسی سروده شده است. بنابراین این منظومه که 5453 بیت دارد، پس از شاهنامه و گرشاسپ نامه، سومین متن حماسی فارسی است در دو بخش: یکی شرح جنگ ها و کشورگشایی های فرامرز در هند و دیگری سفرهای فرامرز بر خشکی و دریا و دیدن شگفتی های گوناگون.

به گفتۀ مصحح فرامرزنامۀ بزرگ در نسخۀ اساس ما با این بیت به پایان می رسد: «هزاران درود و هزاران سلام / ز ما بر زراتشت عليه السّلام».

فرامرزنامه بزرگ، به‌كوشش ابوالفضل خطيبی و ماريولين فان زوتفن، تهران، سخن، 392 صفحه، قطع: وزیری، جلد: سخت، بها: 550000 ریال، 1394.

 

[ شنبه 24 بهمن 1394برچسب:, ] [ 18:2 ] [ بهمن خياباني ] [ ]