نگه کن بدین گنبد تیز گرد --- که درمان ازویست و زویست درد
نام حكيم ابوالقاسم فردوسي و شاهنامه گرچه تداعي كننده ي سرگذشت شاهان، پهلوانان اساطيري و تاريخي است، در عين حال اين شاهكار حماسي، ادبي فارسي داراي مضامين فلسفی، اخلاقي، اجتماعي و ديگر مباحث از جمله نكات پزشكي است، نكاتي كه براي خوانندگان گرامي به ویژه پزشكان و علاقه مندان شاهنامه خالي از لطف نيست. البته تذكر اين نكته ي بديهي ضروريست كه اشارات پزشكي شاهنامه را با ويژگيهاي دانش پزشكي عصر فردوسي و باورهاي اساطيري موجود در آن عصر بايد ارزيابي كرد، نكته ي ديگر اينكه براي پرهيز از اطاله ي بيشتر كلام، حتی المقدور سعي شده است موضوع هاي بيست و يك گانه ي مقاله به اختصار بيان شود. بعد از اين مقدمه مي پردازيم به اصل مطلب: